โรคเบาหวาน คืออะไร

โรคเบาหวาน คืออะไร

โรคเบาหวาน คือความผิดปกติของตับอ่อนที่มีการผลิตฮอร์โมนอินซูลินไม่เพียงพอ ทำให้ขาดฮอร์โมนอินซูลินหรือฮอร์โมนอินซูลินออกฤทธิ์ได้น้อยลง ทำให้ร่างกายไม่สามารถนำน้ำตาลในเลือดไปใช้ได้ตามปกติ ก่อให้เกิดระดับน้ำตาลในเลือดสูง เป็นผลให้เกิดโรคแทรกซ้อนทางหลอดเลือด

     อาการของโรคเบาหวานได้แก่ ปัสสาวะบ่อยและมีปริมาณมาก หิวน้ำบ่อย  น้ำหนักตัวลด อ่อนเพลีย ไม่มีแรง ผู้ป่วยบางรายอาจมาพบแพทย์ครั้งแรกด้วยอาการแทรกซ้อนของโรคเบาหวานได้ โรคแทรกซ้อนของเบาหวานที่เกิดเฉียบพลันได้แก่ ภาวะกรดคีโตนคั่งในเลือด และภาวะการเสียการรู้สติจากน้ำตาลสูงในเลือด โรคแทรกซ้อนเรื้อรังได้แก่ โรคแทรกซ้อนที่เกิดกับหลอดเลือดเล็กๆ เช่น โรคแทรกซ้อนที่ตา ไตและเส้นประสาท โรคแทรกซ้อนที่เกิดกับหลอดเลือดขนาดกลางหรือใหญ่ เช่น โรคหลอดเลือดหัวใจ หลอดเลือดสมองและหลอดเลือดส่วนปลาย อย่างไรก็ตามผู้ป่วยเบาหวานส่วนใหญ่โดยเฉพาะผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ในระยะแรกจะไม่มีอาการผิดปกติใดๆ จะทราบว่าเป็นโรคเบาหวานได้ก็ต่อเมื่อทำการตรวจเลือดดูระดับน้ำตาลเท่านั้น

เบาหวานกับการควบคุมอาหาร

     หัวใจในการคุมเบาหวาน คือ การควบคุมระดับน้ำตาลและไขมันให้อยู่ในระดับปกติ หรือใกล้เคียงระดับปกติให้มากที่สุด ซึ่งจะช่วยชะลอการเกิดโรคแทรกซ้อน (ตา ไต หัวใจ สมอง) ให้เกิดช้าที่สุด ร่วมกับการควบคุมน้ำหนักตัวให้อยู่ในเกณฑ์ที่เหมาะสม สามารถทำได้โดยการควบคุมปริมาณอาหาร หรือแคลอรี่ที่กิน ขึ้นอยู่กับเพศ อายุ น้ำหนักตัวและกิจกรรมประจำวัน

     ความอ้วนจะทำให้ร่างกายเกิดการดื้อต่ออินซูลิน ทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดสูงขึ้น การลดน้ำหนักตัวลงจะทำให้อินซูลินทำงานได้ดีขึ้น และระดับน้ำตาลในเลือดจะลดลงตามไปด้วย ดังนั้นผู้เป็นเบาหวานจึงควรปรับเปลี่ยนนิสัยการกินให้ถูกต้อง และดูแลน้ำหนักตัวด้วยการออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ

เป้าหมายการควบคุมเบาหวาน

กินอย่างไรเมื่อเป็นเบาหวาน

* หัวใจสำคัญของการควบคุมเบาหวาน คือการกินอาหารให้พอดีกับความต้องการของร่างกายไม่มากหรือ น้อยเกินไป การกินมากเกินไปจะทำให้น้ำตาลขึ้นสูงหรือ ขึ้นเร็วเกินไป ในขณะเดียวกันถ้ากินน้อยเกินไปอาจทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดต่ำเกินไปจนเป็นอันตรายได้

* หลักการกินอาหารสำหรับผู้ที่เป็นเบาหวานก็ไม่แตกต่างจากหลักการกินเพื่อให้มีสุขภาพที่ดีของคนทั่วไป คือการกินอาหารให้ครบทุกหมวดหมู่ให้ถูกสัดส่วน ปริมาณพอเหมาะ และมีความหลากหลาย

* อาหารสำหรับผู้เป็นเบาหวานคือ อาหารทั่วไปที่ไม่แตกต่างจากอาหารที่ทุกคนในครอบครัวควรกินแต่เป็นอาหารที่มีความหลากหลายที่ร่างกายต้องการครบถ้วนและสมดุล จึงเป็นอาหารที่ทุกคนในครอบครัวสามารถกินร่วมกับผู้ป่วยได้

* ผู้ป่วยจำเป็นต้องเรียนรู้และคำนึงถึงเสมอคือปริมาณและชนิดของอาหารที่ควรกินในแต่ละมื้อ ว่าควรจะกินอาหารได้มากน้อยเท่าไร โดยเฉพาะอย่างยิ่งปริมาณและชนิดของแป้งและไขมัน เป็นสิ่งสำคัญในการควบคุมระดับน้ำตาลและไขมันในเลือดไม่ให้สูงขึ้น รวมถึงการรักษาน้ำหนักตัวให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ

* ผู้ป่วยควรปฏิบัติให้เป็นนิสัยคือ การกินอาหารมื้อหลักหรืออาหารว่างให้เป็นเวลาทุกวันและกินในปริมาณที่ใกล้เคียงกันในแต่ละวัน ไม่งดอาหารมื้อใดมื้อหนึ่ง

* ผู้ป่วยสามารถที่จะลองอาหารแปลกๆ ใหม่ๆ ได้เพื่อไม่ให้เกิดความจำเจถ้าต้องการลดน้ำหนัก ให้ลดอาหารที่กินในแต่ละวันแต่ไม่ควรงดมื้อใดมื้อหนึ่ง เพราะอาจจะทำให้กินเกินอัตราในมื้อต่อไป ส่งผลให้ระดับน้ำตาลในเลือดขึ้นลงไม่สม่ำเสมอ 

อาหารสำหรับผู้ป่วยเบาหวานแบ่งง่ายๆ ออกเป็น 3 ประเภท คือ 

ประเภท 1. อาหารที่ห้ามกิน

* น้ำตาล และขนมหวานๆ เช่น ทองหยิบ ทองหยอด ฝอยทอง อาหารเชื่อม เค้ก คุกกี้ ช็อกโกแลต ไอศกรีม ฯลฯ

* ผลไม้ที่มีรสหวานจัด เช่น ทุเรียน องุ่น ลำไย มะม่วงสุก ขนุน ละมุด น้อยหน่า ลิ้นจี่ อ้อย ผลไม้แช่อิ่ม หรือเชื่อมน้ำตาลทั้งหลาย

* เครื่องดื่ม เช่น น้ำอัดลม น้ำแดง โอเลี้ยง กาแฟเย็น ชาเย็น โกโก้เย็นเครื่องดื่มชูกำลัง นมข้นหวาน น้ำเกลือแร่ น้ำผลไม้ ซึ่งมีน้ำตาลประมาณ 8-15% เป็นส่วนใหญ่ ยกเว้นน้ำมะเขือเทศ น้ำผักดื่มได้

ควรดื่มน้ำเปล่า หรือน้ำชาไม่ใส่น้ำตาล ถ้าดื่มกาแฟ ควรดื่มกาแฟดำไม่ใส่น้ำตาล หรือใช้น้ำตาลเทียม

  

ประเภทที่ 2 อาหารที่กินได้ไม่จำกัดจำนวน

ได้แก่ ผักใบเขียวทุกชนิด เช่น ผักกาด ผักคะน้า ผักกวางตุ้ง ถั่วฝักยาว ผักบุ้ง ฯลฯ นำมาทำเป็นอาหารชนิดต่างๆ ตัวอย่างเช่น ต้มจืด ยำ สลัด ผัดผัก เป็นต้น อาหารเหล่านี้มีพลังงานต่ำ นอกจากนั้น ยังมีกากใยอาหารที่เรียกว่า ไฟเบอร์ ซึ่งทำให้การดูดซึมน้ำตาลช้าลง

   

ประเภทที่ 3 อาหารที่กินได้แต่ต้องเลือกชนิด หรือจำกัดจำนวน

ผู้ป่วยควรเลือกกินอาหารหลากหลายชนิด เพื่อให้ได้สารอาหารครบถ้วนที่ร่างกายต้องการ โดยเลือกกินอาหารตามกลุ่มต่างๆ ซึ่งหมายถึง อาหารแลกเปลี่ยนสำหรับผู้ป่วยเบาหวาน

อาหารแลกเปลี่ยนสำหรับผู้ป่วยเบาหวาน

         อาหารแลกเปลี่ยน หมายถึง การแบ่งอาหารออกเป็นหมวดหมู่ในแต่ละหมวดให้พลังงานและสารอาหารใกล้เคียงกันเพื่อใช้ในการคำนวณและกำหนดอาหาร จัดสัดส่วนอาหารให้เหมาะสมในแต่ละบุคคล สามารถควบคุมปริมาณอาหารให้ได้ตามกำหนดช่วยให้ผู้ป่วยสามารถควบคุมระดับน้ำตาลได้ดี เลือกรับประทานอาหารได้หลากหลายชนิดและเข้าใจคุณค่าทางโภชนาการของอาหารได้ง่ายขึ้น

           ปริมาณอาหารในแต่ละหมวดใช้หน่วยนับเป็น ”ส่วน” หรือ ” Exchange” เป็นอาหารที่สุกแล้วในแต่ละหมวดมีอาหารหลากหลายให้แลกเปลี่ยนกันได้ ถ้าไม่กินข้าวสามารถเปลี่ยนเป็นขนมปังหรือก๋วยเตี๋ยวหรือขนมจีนในปริมาณที่กำหนดซึ่งจะให้พลังงานและสารอาหารในปริมาณใกล้เคียงกันดังรายละเอียดของอาหารแลกเปลี่ยนในแต่ละหมวดดังนี้

 1. หมวดนม

ข้อควรระวัง

• นมและผลิตภัณท์ของนมไขมันเต็มส่วนจะมีไขมันอิ่มตัวและโคเรสเตอรอล ดังนั้นผู้ที่มีระดับโคเรสเตอรอลในเลือดสูงควรเลือกชนิดพร่องมันเนย หรือขาดมันเนย
• นมที่มีการปรุงแต่งทุกชนิด เช่น ชนิดหวาน นมรสสตรอเบอรี่ หรือรสช็อคโกแลต รวมทั้งนมเสริมน้ำผลไม้ทุกชนิด มีปริมาณน้ำตาลสูง ควรหลีกเลี่ยง
• ควรหลีกเลี่ยงผลิตภัณท์นม เช่น เนยแข็ง หรือ ชีส (Cheese) เพราะจัดอยู่ในหมวดเนื้อสัตว์ 

 2. หมวดผัก

ประเภท ก. เป็นผักที่ให้พลังงานต่ำมากถ้ารับประทานไม่ถึงมื้อละ 1-2 ส่วน ไม่ต้องนำมาคิดเป็นพลังงาน มักจะใช้เป็นสมุนไพรแต่งกลิ่นหรือรสอาหาร 

 ประเภท ข. เป็นผักที่รับประทานได้ในปริมาณที่ให้พลังงาน

 3. หมวดผลไม้

4. หมวดข้าว-แป้ง

5. หมวดเนื้อสัตว์

แบ่งเป็นหลายหมวดตามปริมาณไขมันที่แทรกอยู่ในเนื้อสัตว์นั้น

เนื้อสัตว์ประเภท ก.ไขมันต่ำมาก

 

เนื้อสัตว์ประเภท ข.ไขมันต่ำ

เนื้อสัตว์ประเภท ค ไขมันปานกลาง

เนื้อสัตว์ประเภท ง ไขมันสูง

6. หมวดไขมัน

ประเภทที่ 1 กลุ่มไขมันที่มีกรดไขมันไม่อิ่มตัวตำแหน่งเดียว (MUFA)

ประเภทที่ 2 กลุ่มไขมันที่มีกรดไขมันไม่อิ่มตัวหลายตำแหน่ง(PUFA)

ประเภทที่ 3 กลุ่มไขมันที่มีกรดไขมันอิ่มตัว (SAT)

หน่วยตวงที่ควรทราบ

3 ช้อนชา = 1 ช้อนโต๊ะ = 15 มล.

4 ช้อนโต๊ะ = 1/4 ถ้วยตวง = 60 มล.

1/2 ถ้วยตวง = 1 ทัพพี

ปริมาณและสัดส่วนอาหารสำหรับผู้ป่วยเบาหวานต่อวัน

แบบฟอร์มบันทึกสำหรับผู้ป่วยเบาหวาน

ปริมาณและสัดส่วนอาหารสำหรับ ชื่อ  .........................................................................

น้ำหนักตัวปัจจุบัน....................กิโลกรัม

น้ำหนักตัวที่ควรจะเป็น....................กิโลกรัม

พลังงานที่ควรได้รับใน 1 วัน.............................กิโลแคลอรี

  

สรุปการกินอาหารเพื่อควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด

• กินอาหารให้หลากหลาย ครบทุกหมวดหมู่ เพราะจะได้รับสารอาหารที่ครบถ้วน
• กินในปริมาณที่สม่ำเสมอ และคงที่ ไม่ควรกินมากเกินไป หรือน้อยเกินไปในบางมื้อ จะทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดควบคุมได้ยาก
• ผู้ที่มีน้ำหนักเกิน ต้องลดปริมาณลง อาจจะเหลือเพียงครึ่งหนึ่งของที่เคยกิน
• หลีกเลี่ยงการกินจุกจิกและกินอาหารไม่ตรงเวลา อาจเกิดน้ำตาลในเลือดต่ำเกินไป
• กินข้าว ก๋วยเตี๋ยว ขนมปัง ได้ตามปกติ ไม่ต้องลดลงมาก นอกจากผู้ที่อ้วนให้ลดลงครึ่งหนึ่ง
• กินโปรตีนพอควรโดยเลือกเนื้อสัตว์ไม่ติดมันและหนัง เลือกโปรตีนจากเนื้อปลา เนื้อไก่ไม่ติดหนัง และโปรตีนที่มีจากถั่วต่างๆ และเต้าหู้
• กินไข่สัปดาห์ละ 2-3 ฟอง ถ้าไขมันในเลือดสูงให้งดไข่แดง
• กินผลไม้ตามจำนวนที่กำหนด วันละ 2-3 ครั้งแทนขนม
• กินผักให้มากขึ้นทุกมื้อ โดยเฉพาะผักใบชนิดต่างๆ ให้หลากหลายสี
• กินอาหารที่มีเส้นใยมาก เช่น ข้าวกล้อง ถั่วฝักยาว ถั่วแขก ผักทุกชนิด
• ใช้น้ำมันพืชจำพวกน้ำมันถั่วเหลืองในการผัด น้ำมันรำข้าวในการทอดหรือผัดอาหารแต่พอควร
• กินอาหารที่มีไขมันน้อย เช่น ต้ม นึ่ง ย่าง ผัด ที่ใช้น้ำมันน้อยแทนการทอด
• หลีกเลี่ยงอาหารใส่กะทิ อาหารทอด รวมทั้ง ขนมอบ เช่น พาย พั๊ฟ เพสตรี้ ฯลฯ
• หลีกเลี่ยงน้ำหวาน น้ำอัดลม ลูกอม ช็อกโกแลตและขนมหวานชนิดต่าง ๆ ใช้น้ำตาลเทียมใส่เครื่องดื่มและอาหารแทนการใช้น้ำตาลทราย
• เลือกดื่มน้ำนมไม่มีไขมัน น้ำนมพร่องมันเนยแทนน้ำนมปรุงแต่งรส
• ผู้ที่เป็นความดันเลือดสูง หรือโรคไตร่วมด้วย ไม่ควรกินอาหารรสเค็มจัด ควรจะลดอาหารเค็ม
• ผู้ป่วยที่รักษาด้วยยาฉีดอินซูลินที่ฤทธิ์ยาอยู่ได้นาน 24 ชั่วโมง และออกฤทธิ์สูงสุดในตอนเย็น หรือกลางคืน อาจต้องจัดแบ่งอาหารออกเป็น 4-6 มื้อ โดยเพิ่มอาหารว่างตอนบ่ายและมื้อกลางคืน เพื่อป้องกันภาวะน้ำตาลต่ำเกินไป ควรจัดแบ่งปริมาณให้เหมาะสม ไม่ให้บางมื้อมากเกินไป หรือบางมื้อน้อยเกินไป

           ผู้ป่วยโรคเบาหวานในปัจจุบัน มีอิสระในการเลือกอาหารมากขึ้น และอาหารเบาหวานก็มิได้แตกต่างจากอาหารคนปกติ แต่จะเป็นลักษณะของอาหารที่มีน้ำตาลน้อย ไขมันต่ำ รสอ่อนเค็ม ซึ่งเป็นอาหารที่เหมาะสมสำหรับทุกคน มิใช่เฉพาะผู้ป่วยเบาหวานเท่านั้น

          ผู้ป่วยเบาหวานจำเป็นต้องเรียนรู้วิธีการเลือกชนิดอาหาร ปริมาณที่กิน การแลกเปลี่ยนและการทดแทนอาหาร เพื่อจะสามารถควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้อย่างสม่ำเสมอ. ถึงแม้ระดับน้ำตาลในเลือดปกติแล้ว ผู้ป่วยก็ต้องคุมอาหารตลอดไปขอให้ฝึกปฏิบัติจนเป็นนิสัย แล้วจะรู้สึกว่าไม่ใช่เป็นเรื่องยากในการควบคุมอาหาร

ตัวอย่างรายการอาหารสำหรับผู้ป่วยเบาหวาน 1 สัปดาห์

หมายเหตุ:ผู้ป่วยที่เป็นเบาหวานเครื่องดื่มไม่ต้องใส่น้ำตาลหรือใช้น้ำตาลเทียมแทน

ตำรับอาหารสำหรับผู้ป่วยเบาหวาน

ข้าวราดหน้าไก่ซอสขมิ้น	ต้มโคล้งปลากะพงทอดกรอบ
เส้นบุกผัดธัญพืช	เต้าหู้ผัดผงกะหรี่
พะแนงมะระขี้นก	แก่นตะวันผัดฉ่า
ไข่มุกมรกต	ฟรุ๊ตปาร์ตี้ ดริ้ง

ข้าวราดหน้าไก่ซอสขมิ้น

ส่วนผสม (สำหรับ 1 ที่) 

เนื้ออกไก่หั่น	60 กรัม (4 ช้อนโต๊ะ)
ขมิ้นผง	1½ ช้อนชา (7.5 กรัม)
ฟักทองหั่นเต๋า ต้ม 1x1 นิ้ว	30 กรัม
มันฝรั่งหั่นเต๋า ต้ม 1x1 นิ้ว	30 กรัม
แครอทหั่นเต๋า ต้ม 1x1 นิ้ว	30 กรัม
หอมใหญ่หั่นเป็นชิ้นลูกเต๋าต้ม 1x1 นิ้ว	25 กรัม
กระเทียมสับละเอียด	1 ช้อนโต๊ะ
ซอสมะเขือเทศ	½ ถ้วยตวง
น้ำมันหอย	2 ช้อนโต๊ะ
น้ำมันพืช	1 ช้อนโต๊ะ
แป้งมันสำปะหลัง - ละลายน้ำ	2 ช้อนโต๊ะ
ข้าวกล้องสุก	110 กรัมหรือ 2/3 ถ้วย

วิธีทำ

1. นำมันฝรั่งกับกระเทียมมาปั่น ให้ละเอียด

2. ตั้งกะทะ ใส่น้ำมันเล็กน้อย นำหอมใหญ่ที่หั่นไว้ลงผัด นำเนื้อไก่ที่เตรียมไว้ไปผัดให้พอสุก ใส่พริกไทย ขมิ้นผง ใส่มันฝรั่งที่ปั่นไว้ลงกระทะ แล้วผัดให้เข้ากัน ใส่น้ำที่ต้มผักลงแล้วใส่ซอสมะเขือเทศ น้ำมันหอย แป้งมัน คนให้เข้ากัน ใส่ฟักทอง แครอท ยกขึ้นพร้อมเสิร์ฟราดข้าวร้อนๆ

คุณค่าทางโภชนาการต่อ 1 ที่

พลังงาน (กิโลแคลอรี่)	โปรตีน (กรัม)	คาร์โบไฮเดรต (กรัม)	ไขมัน (กรัม)	ใยอาหาร (กรัม)
630	87	25	20	12

 หมายเหตุ ขมิ้นมีสรรพคุณในการต้านการอักเสบ ป้องกันแผลในกระเพาะอาหาร

ต้มโคล้งปลากะพงทอดกรอบ

ส่วนผสม (สำหรับ 1 ที่)

เนื้อปลากระพงหั่นชิ้น	90 กรัม	เห็ดหอมสดหรือเห็ดฟาง	2 ดอก (20 กรัม)
ตะไคร้หั่นแฉลบ	5 กรัม	หอมแดงบุบพอแตก	5 กรัม
ข่าหั่นเป็นแว่น	2 แว่น	พริกแห้งเม็ดเล็ก	2-3 เม็ด
ใบมะกรูดฉีก	1 ใบ	ผักชีฝรั่ง	1 ใบ
น้ำมะขามเปียก	1 ช้อนโต๊ะ	น้ำมะนาว	1 ช้อนชา
น้ำปลา	2 ช้อนชา	น้ำมันพืช	1 ช้อนโต๊ะ
น้ำซุป	2 ถ้วยตวง

 วิธีทำ

1. ทอดปลาพอเหลือง ตักขึ้นซับน้ำมันออก

2. นำหอมแดง ตะไคร้ ข่าสด พริกขี้หนูแห้งเม็ดเล็กคั่วให้สุก

3. ต้มน้ำซุปให้เดือดใส่หอมแดง ตะไคร้ ข่า รอให้น้ำเดือดอีกครั้งใส่เห็ดปรุงรส น้ำปลา น้ำมะนาว น้ำมะขาม 

4. ใส่ใบมะกรูดและผักชีฝรั่ง แล้วนำปลาที่ทอดพักใส่ลงไปในน้ำต้มโคล้ง เสิร์ฟร้อนๆ

คุณค่าทางโภชนาการต่อ 1 ที่

พลังงาน (กิโลแคลอรี่)	โปรตีน (กรัม)	คาร์โบไฮเดรต (กรัม)	ไขมัน (กรัม)	ใยอาหาร (กรัม)
208	2	16	15	-

เส้นบุกผัดธัญพืช

ส่วนผสม (สำหรับ 1 ที่)

เส้นบุก	50 กรัม	บุกชนิดสี่เหลี่ยม	50 กรัม
ถั่วแดงต้มสุก	15 กรัม	เนื้ออกไก่หั่นสี่เหลี่ยม	45 กรัม
แครอตต้มสุก	10 กรัม	ข้าวโพดต้มสุก	15 กรัม
เม็ดถั่วลั่นเตาต้มสุก	15 กรัม	น้ำเปล่า	2 ถ้วยตวง
พริกไทยป่น	¼ ช้อนชา	ซอสปรุงรส	1½ ช้อนชา
เกลือป่นเล็กน้อย		ซีอิ้วดำ	½ ช้อนชา
กระเทียมเล็กน้อย		น้ำมันพืช	1 ช้อนโต๊ะ

วิธีทำ

1. ทอดเนื้ออกไก่พอเหลืองแล้วตักขึ้น 

2. ต้มน้ำให้เดือดเติมเกลือป่นเล็กน้อยใส่เส้นบุกลวกในน้ำเดือดพอสุกตักขึ้น

3. เจียวกระเทียมให้หอม ใส่ถั่วแดงต้มสุก แครอตต้มสุก ข้าวโพดต้มสุก เม็ดถั่วลันเตาต้มสุก 

4. ตามด้วยเนื้ออกไก่ทอด เส้นบุก ผัดให้เข้ากันเติมเครื่องปรุงตามส่วน

คุณค่าทางโภชนาการต่อ 1 ที่

พลังงาน (กิโลแคลอรี่)	โปรตีน (กรัม)	คาร์โบไฮเดรต (กรัม)	ไขมัน (กรัม)	ใยอาหาร (กรัม)
388	41	16	18	22

เต้าหู้ผัดผงกะหรี่

ส่วนผสม (สำหรับ 2 ที่)

เต้าหู้ขาวหลอด	1/2 หลอด (90 กรัม)	พริกไทยป่น	1/4 ช้อนชา (2.5 กรัม)
แป้งสาลี	1/2 ถ้วยตวง (80 กรัม)	ผงกะหรี่	1/2 ช้อนโต๊ะ (7.5 กรัม)
ซีอิ้วขาว	1/2 ช้อนโต๊ะ (7.5 กรัม)	น้ำ	1/2 ถ้วยตวง (120 ซีซี)
พริกหวานหั่นเต๋า	2 ช้อนโต๊ะ (30 กรัม)	น้ำมันหอย	1 ช้อนโต๊ะ (15 กรัม)
หัวหอมใหญ่หั่นเต๋า	2 ช้อนโต๊ะ (30 กรัม)	ไข่ไก่ตีพอเข้ากัน	1/2 ฟอง
ขึ้นฉ่ายหั่นเป็นท่อนๆ	1 ช้อนโต๊ะ (30 กรัม)	น้ำตาลเทียม	1/2 ซอง
กระเทียมสับละเอียด	1 ช้อนโต๊ะ (15 กรัม)	น้ำมันสำหรับผัด	1 ช้อนโต๊ะ (15 กรัม)

วิธีทำ

1. นำเต้าหู้ขาวหลอดหั่นตามขวาง มาคลุกแป้งสาลีให้ทั่ว นำไปทอดให้เหลือง

2. นำ ซีอิ๊วขาว น้ำ น้ำมันหอย น้ำตาลเทียม พริกไทยป่น ผงกระหรี่ ผสมรวมกัน

3. นำน้ำมันใส่กระทะ ตั้งไฟพอร้อน ใส่กระเทียม ผัดให้หอม ใส่ส่วนผสมในข้อ 2. ลงผัดให้เข้ากัน ใส่หอมใหญ่ พริกหวาน น้ำ ไข่ไก่ คนให้เข้ากัน พอสุกให้ใส่ ขึ้นฉ่าย เคล้าให้เข้ากัน ตักราดบนเต้าหู้ที่เตรียมไว้ พร้อมเสริฟ

คุณค่าทางโภชนาการต่อ 1 ที่

พลังงาน (กิโลแคลอรี่)	โปรตีน (กรัม)	คาร์โบไฮเดรต (กรัม)	ไขมัน (กรัม)	ใยอาหาร (กรัม)
330	37	11	15	3.5

หมายเหตุ ผงกะหรี่มีสรรพคุณ ช่วยเจริญอาหาร ขับลมและขับปัสสาวะ

พะแนงมะระขี้นก

ส่วนผสม (สำหรับ 1 ที่)

มะระขี้นก	70 กรัม	เนื้อปลากรายขูด	50 กรัม
น้ำพริกแกงเผ็ด	20 กรัม (4 ช้อนชา)	เกลือ	1/8ช้อนชา
กะทิธัญพืช	50 กรัม (10 ช้อนชา)	น้ำปลา	½ ช้อนชา
น้ำมันพืช	10 กรัม (2 ช้อนชา)	น้ำตาลเทียม	0.5ซอง
น้ำเปล่า	50 กรัม (10 ช้อนชา)	ยี่หร่าเล็กน้อย

พริกชี้ฟ้าหั่นแฉลบโรยหน้า ใบมะกรูดซอยโรยหน้า

วิธีทำ

1. นำมะระขี้นกผ่าครึ่ง ควักไส้ออก ต้มน้ำให้เดือดใส่เกลือนิดหน่อยแล้วนำมะระที่ควักไส้แล้วลงต้มจนสุกพักไว้ 

2. นำเนื้อปลากรายนวดให้เหนียวยัดลงในมะระ

3. ต้มมะระที่ยัดไส้แล้วในน้ำเดือดให้สุก

4. นำกระทะตั้งไฟใส่น้ำมันพืชและน้ำพริกแกงและยี่หร่าลงผัดให้หอม เติมกะทิธัญพืชที่ผสมกับน้ำเปล่าลงเคี่ยวกับน้ำพริกที่ผัดให้เดือด ปรุงรสด้วย น้ำปลา น้ำตาลเทียม เกลือ ชิมรสและใส่มะระขี้นกยัดไว้ลงผัดกับน้ำพะแนง

5. ตักขึ้นใส่จานเสิร์ฟ โรยหน้าด้วยใบมะกรูดซอยและพริกชี้ฟ้าซอย

คุณค่าทางโภชนาการต่อ 1 ที่

พลังงาน (กิโลแคลอรี่)	โปรตีน (กรัม)	คาร์โบไฮเดรต (กรัม)	ไขมัน (กรัม)	ใยอาหาร (กรัม)
212	-	9.73	20.08	2.94

แก่นตะวันผัดฉ่า

ส่วนผสม (สำหรับ 1 ที่)

แก่นตะวันหั่น	50 กรัม	เนื้อปลาทับทิมแล่เป็นชิ้น	50 กรัม
น้ำมันพืช	1 ช้อนชา	พริกไทยอ่อน	5 กรัม
พริกชีฟ้าหั่นแฉลบ	5 กรัม	กระชายซอย	5 กรัม
พริกเหลืองบด	5 กรัม	กระเทียมบด	5 กรัม
น้ำมันหอย	1 ช้อนชา	ใบมะกรูดฉีก	2 ใบ
ใบกะเพราะตามชอบ

วิธีทำ

1. นำปลาทับทิมไปนึ่งหรือย่างตามชอบ

2. พริกเหลืองลงผัดให้หอม ตามด้วยกระชายซอย ใบมะกรูดฉีก ปรุงรสด้วยน้ำมันหอย ใส่พริกชี้ฟ้าแดงและใบกะเพราลงผัดให้หอมและชิมรสชาติ

3. ตักขึ้นราดลงบนชิ้นปลาพร้อมเสิร์ฟ

คุณค่าทางโภชนาการต่อ 1 ที่

พลังงาน (กิโลแคลอรี่)	โปรตีน (กรัม)	คาร์โบไฮเดรต (กรัม)	ไขมัน (กรัม)	ใยอาหาร (กรัม)
196.1	25	10.79	6.38	1.13

ไข่มุกมรกต

ส่วนผสม (สำหรับ 1 ที่)

นมผงขาดมันเนย	20 กรัม
น้ำใบบัวบก	180 กรัม (ทำจากใบบัวบก 100 กรัม)
ไข่มุกต้มสุก	20 กรัม

น้ำเชื่อม 2 ช้อนชา (ทำจากน้ำตาลฟรุคโตส 2.5 กรัม ,น้ำตาลเทียม 0.5 กรัมหรือ 1/2 ซอง)

วิธีทำ

1. ละลายน้ำตาลฟรุคโตสในน้ำเปล่า ตั้งไฟพอเดือด ยกลง ใส่ น้ำตาลเทียม คนให้เข้ากัน

2. ต้มน้ำ พอเดือดใส่ไข่มุกปั้น 10 กรัม ลงต้ม หมั่นคนบ่อยๆ จนสุก จากนั้น หรี่ไฟลง ปิดฝา ทิ้งไว้ 10 นาที ตักขึ้นใส่ภาชนะ ล้างด้วยน้ำสะอาดหลายๆครั้งจนหมดเมือก จากนั้นใส่ไข่มุกลง คนไม่ให้ไข่มุกติดกัน พักไว้

3. นำใบบัวบก มาล้างให้สะอาด ตัดเป็นท่อน 2-3 ท่อน บดให้ละเอียด คั้นกับน้ำต้มสุกอุ่น กรองด้วยผ้าขาวบาง นำไปแช่เย็นไว้

4. ละลายนมผงขาดมันเนยในน้ำต้มสุกอุ่นเล็กน้อย นำไปผสมกับน้ำใบบัวบกที่แช่เย็นแล้ว จากนั้นเทใส่แก้วที่บรรจุไข่มุกไว้ รับประทานเย็น

คุณค่าทางโภชนาการต่อ 1 ที่

พลังงาน (กิโลแคลอรี่)	โปรตีน (กรัม)	คาร์โบไฮเดรต (กรัม)	ไขมัน (กรัม)	ใยอาหาร (กรัม)
194	40	5.8	1	-

ฟรุ๊ตปาร์ตี้ ดริ้ง

ส่วนผสม (สำหรับ 1 ที่)

แอปเปิ้ลแดงหรือเขียว	3 ช้อนโต๊ะ (45 กรัม)
สตรอเบอรี่	3 ช้อนโต๊ะ (45 กรัม)
ฝรั่ง	3 ช้อนโต๊ะ (45 กรัม)
ส้มโอ	4 ช้อนโต๊ะ (60 กรัม)
นมผงขาดมันเนย	1 ช้อนโต๊ะ (15 กรัม)
น้ำแข็งอนามัยบดละเอียด	½ แก้ว (100 กรัม)

น้ำเชื่อม (ทำจากน้ำตาลฟรุคโตส ½ ช้อนชา(2.5 กรัม) และน้ำตาลเทียม ½ ซอง (0.5 กรัม)

วิธีทำ

1. ละลายน้ำตาลฟรุคโตสกับน้ำเปล่าตั้งไฟให้ละลาย ใส่น้ำตาลดีเอ็ดผสม คนให้เข้ากัน

2. ผสมนมผงขาดมันเนยในน้ำต้มสุกอุ่น 

3. หั่นแอปเปิ้ล สตอเบอรี่ ฝรั่ง ส้มโอ เป็นชิ้นเล็กๆ 

4. ใส่ผลไม้ที่เตรียมไว้แล้วลงในเครื่องปั่น เติมน้ำเชื่อม และน้ำแข็งบดลงไป จากนั้น ปั่นจนส่วนผสมละเอียด

5. เทใส่แก้วพร้อมเสริฟ์ รับประทานเย็นๆ

คุณค่าทางโภชนาการต่อ 1 ที่

พลังงาน (กิโลแคลอรี่)	โปรตีน (กรัม)	คาร์โบไฮเดรต (กรัม)	ไขมัน (กรัม)	ใยอาหาร (กรัม)
167	35	4.11	0.80	3.15

CR :: คู่มืออาหารสำหรับผู้ป่วยเบาหวาน  
           เว็บไซต์โรงพยาบาลราชวิถี